Film „Ratusz” jest drugim z cyklu „Głogowska Ścieżka Historyczna” i prezentuje dzieje tego najbardziej znanego w Głogowie zabytku. Chociaż jego sylwetka jest tak rozpoznawalna, nie wszyscy wiedzą, że nie zawsze urzędowały władze miasta. W XIX i na początku XX w. mieściła się w nim szkoła. Dzieci z miasta oraz z Woli Cichej i Zabajki, codziennie rano przyzywane były na naukę dźwiękiem dzwonu machanym przez woźnego. Ale nie tylko dzieci udawały się do ratusza. Do 1906 r. na dolnej kondygnacji mieściła się propinacja, czyli wyszynk alkoholi z miejscowego browaru i gorzelni. Przez kilkadziesiąt lat na górze dzieci uczyły się pisać i czytać, a na dole dorośli raczyli się alkoholem. Dzisiaj wydaje się to nieprawdopodobne, ale kiedyś takie historie zdarzały się. Zapraszamy do obejrzenia filmu i zapoznania się z historią głogowskiego ratusza.

Film „Pałac książąt Lubomirskich” jest pierwszym z cyklu „Głogowska Ścieżka Historyczna”. Cykl będzie przybliżać różne ciekawe miejsca w naszej gminie. Pierwszy odcinek bierze na warsztat najstarszy murowany budynek na terenie gminy Głogów Małopolski, którym jest dawny pałac Lubomirskich. Został on zbudowany w latach 1725-1727 jako siedziba głogowskiej gałęzi tego książęcego rodu. Jako rezydencja służył do końca XVIII w. Później, po wymarciu głogowskich książąt, pałac został oddany w użytkowanie armii austriackiej. Stacjonował w nim szwadron jazdy c. k. wojska. Zmienne koleje losu sprawiły, że na początku XX w. ulokowano w nim zakłady włókiennicze, zmieniając charakter z rezydencjonalnego na przemysłowy. Taką funkcję pełni on do dzisiaj, ale warto pamiętać o bogatej przeszłości tego obiektu. Film prezentuje ją w ciekawy sposób.

1 marca obchodzony jest Dzień Żołnierzy Wyklętych. Czcimy wówczas pamięć o ludziach, którzy nie pogodzili się z narzuconym Polsce po II wojnie światowej ustrojem komunistycznym. Mimo zakończenia walki z Niemcami, nie złożyli oni broni, pamiętając że w 1939 r. Polska została zaatakowana również ze wschodu. Jednym z Żołnierzy Wyklętych był Franciszek Litwin, który najpierw walczył w szeregach głogowskiej Placówki AK, a później został kierownikiem koła Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” w gminie Głogów Małopolski. Prowadził swoją antykomunistyczną działalność do sierpnia 1947 r. Został wówczas zdekonspirowany i aresztowany. Wojskowy Sąd Rejonowy w Rzeszowie skazał go na karę śmierci. Sąd Najwyższy zamienił ją na 15 lat więzienia. W latach 90. XX w. Franciszek Litwin został uniewinniony, a sąd orzekł, że był on represjonowany za swoją działalność niepodległościową.

Na zlecenie MGBP został nakręcony film przedstawiający historię zagłady Żydów w czasie II wojny światowej. 27 stycznia obchodzony jest Międzynarodowy Dzień o ofiarach Holokaustu. Żydzi byli związani z Głogowem Małopolskim przez dwa i pół stulecia. Żyli tutaj razem z katolickimi mieszkańcami tworząc harmonijnie współdziałające społeczeństwo. Tak było w wielu miastach na południu dawnej Rzeczpospolitej i następnie w Galicji. Żydzi nie asymilowali się z katolikami, różniła ich kultura, a przede wszystkim religia. Dzięki zachowywaniu swoich tradycji, potrafili przetrwać jako naród prawie 1000 lat bez własnego państwa. Jednak Polacy i Żydzi mieszkając obok siebie, musieli się dogadywać i współdziałać ze sobą. W Głogowie od pierwszej połowy XVIII w. funkcjonował kahał, czyli wyznaniowa gmina żydowska, tutejsi Żydzi mieli też swojego przedstawiciela w magistracie głogowskim. W XIX w. rody Altmanów i Rebhunów stały się majętnymi właścicielami ziemskimi, posiadającymi swoje folwarki i obszary leśne.

Wszystko to trwało do czasów II wojny światowej. Zagłada Żydów w Głogowie była elementem Holokaustu. Jedna trzecia mieszkańców miasta zniknęła z niego z dnia na dzień. W czerwcu 1942 r. zostali wywiezieni wprost w objęcia śmierci. Część z nich rozstrzelano w głogowskim Borze, pozostałych wywieziono do obozu zagłady w Bełżcu.

 

Film został wykonany na międzygminny konkurs historyczny pod tym samym tytułem. Początkowo miała to być praca całkowicie amatorska, lecz w trakcie realizowania zdjęć do filmu, narodził się pomysł, aby powstała rzecz, której żywot będzie znacznie dłuższy niż trwanie konkursu. Dzięki zaangażowaniu mieszkańców Głogowa w roli aktorów, wykorzystaniu istniejących archiwaliów oraz włączeniu w projekt żyjących świadków tamtych wydarzeń, powstało dzieło, które nie tylko popularyzuje historię akcji „Burza” w głogowskiej Placówce AK, ale także służy jako narzędzie do edukacji historycznej z zakresu dziejów regionalnych, niedostępnych wszak w materiale podręcznikowym.

Autor filmu: Julia Borkowska